Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, ancak karşılıklı kabul edilebilir bir çözüme yol açacak müzakereler için ortak bir başlangıç noktasına ulaşma yönünde gerçek bir ilerlemenin, Kıbrıslılara ve uluslararası topluma, adada barışçıl ve ortak bir geleceğin gerçekten mümkün olduğu konusunda güvence vereceğini söyledi.
Kıbrıs’taki İyi Niyet Misyonuyla ilgili raporun taslak metni çarşamba günü geç saatlerde dağıtıldı.
Metinde, 2024’te, statükonun devam etmesinden kaynaklanan artan hayal kırıklığı adadaki birçok kişi tarafından hissedildiği ve giderek artan seslerin, iki tarafın karşılıklı olarak kabul edilebilir bir ilerleme yolu üzerinde yapıcı bir şekilde çalışması yönünde çağrıda bulunduğu ifade edildi.
Guterres, Birleşmiş Milletlerin, ileriye yönelik ortak bir yol oluşturmak amacıyla diyalog içinde tüm Kıbrıslıların yanında yer almaya ve onları desteklemeye devam edeceğini bildirdi.
Taslak raporda teknik komitelerde, özellikle de atıl durumda olanlarda toplantıların ve tartışmaların yeniden başlaması, gerçekleştirilen faaliyetler, Geçişler, Kültür, Çevre ve Sağlık, Yayıncılık, Suç ve Cezai Konularla İlgili Teknik Komiteler dâhil olmak üzere bir dizi projenin onaylanması ve diğerlerinin tamamlanması tavsiye ediliyor.
Taslak raporda, Eğitim Teknik Komitesinin düzenli toplantılarına yeniden başlaması, 2017 ortak raporunda yer alan tavsiyelerin usulüne uygun olarak dikkate alınacağı ve ilgili projelerin Güvenlik Konseyi’nin çağrısına uygun şekilde uygulanacağı umudu ifade ediliyor. Bu Teknik Komitenin daha da güçlendirilmesi ve önemli çalışmalarının teşvik edilmesinin gerektiği kaydediliyor.
BM Genel Sekreteri, her iki tarafa da teknik komitelerin faaliyet gösterme, sonuç sunma ve ada çapında etkileri olan konuları ele alma yeteneklerini korumak için gerekli desteği ve alanı sağlama çağrısını tekrarladı.
Guterres raporunda şöyle dedi:
“Kadın ve gençlerin temsiliyetinin artması, komitelerin çalışmalarına yeni bir ivme kazandırabilir. Her iki toplumun da ortak sorunları tartışabileceği ve ele alabileceği bu organlar, tampon bölge içindeki ve yakınındaki daha büyük siyasi tartışmalardan ve sorunlardan korunmalı ve yalıtılmalıdır.”
Liderleri ve temsilcilerini, UNDP aracılığıyla verilen AB desteğinin tüm Kıbrıslıların günlük yaşamlarının yararına kullanılmasını sağlamaları ve Avrupa Birliği'ni kaynakların kullanılabilirliğini geleceğe genişletmeyi düşünmeye çağırıyoruz. AB'nin, potansiyel olarak tampon bölgede yer alacak yenilenebilir güneş enerjisi santrali gibi tartışılan diğer projelere verdiği destek, "karşılıklı olarak kabul edilebilir bir ilerleme yolu üzerinde anlaşmaya varılması hâlinde, herkes için somut faydalar sağlayacak şekilde iki tarafı birbirine yakınlaştırma yönünde önemli bir potansiyel taşımaktadır.”
“Pedieos/Kanlı Dere nehri yolunun Lefkoşa'nın kuzeyine kadar uzatılması projesi de benzer şekilde her iki taraftan insanları birbirine yakınlaştırma ve güven inşa etme açısından önemli ve anlamlı bir potansiyele sahiptir. İki tarafın projeyi ileriye taşıma yönündeki anlaşmasının ışığında, mevcut ve gelecekteki potansiyel fon sağlayıcıları ilerlemeye ve projeyi aciliyet duygusuyla desteklemeye çağırıyorum.”
“İki lideri ve temsilcilerini ‘güven oluşturmaya yardımcı olabilecek ve çözüme daha elverişli bir ortama katkıda bulunabilecek karşılıklı olarak kabul edilebilir güven artırıcı önlemleri tartışmaya, anlaşmaya ve uygulamaya’ teşvik ediyorum.”
“İki taraf mevcut iş birliği önerileri veya yeni fikirlere ilişkin tartışmalara aktif olarak katılmalılar; ortak doğal kaynaklardan ortaklaşa yararlanmak ve bunlardan yararlanmak için iş birliği yapmak, insanlar arası teması, iş birliğini ve ticareti teşvik etmek, mevcut geçiş noktalarının etkili bir şekilde işlemesini sağlamak ve yenilerini açmak durumundadır. Toplumların yararına ve karşılıklı olarak kabul edilebilir bir çözüme yönelik kritik bir yatırım olarak önemli jestlere de ciddi önem verilmelidir.”
“Güvenlik Konseyi'nin sivil toplumla daha fazla etkileşime geçilmesi çağrısını bir kez daha yineliyorum ve iki lideri iki toplum arasındaki temas ve iş birliğini teşvik etmeye çağırıyorum. Liderlere, iki toplum arasında şimdi ve nihai olarak barış sürecinde daha kapsayıcı iş birliği ve bağlantılar hedeflemeye ve ortak bir gelecekle ilgili tartışmalara kadınları, azınlıkları, gençleri ve engellileri etkili bir şekilde dâhil etmeye çağırıyorum.”
“Gençleri bir araya getirmek ve iki toplum arasındaki etkileşimi teşvik etmek için spor iş birliği kavramını keşfetmeye” çağırıyorum. Bu bağlamda bir teknik komitenin oluşturulması geçerli bir eylem planı olmaya devam ediyor.”
“İki toplum arasındaki ticaretle ilgili incelenmekte olan dönem, ticaret ve iş bağlantılarının genişletilmesi, ticaretin ve iş bağlantılarının genişletilmesi mesajını yaymak için katalizör olarak kullanılmak üzere tasarlanan kamusal etkinliklerde ve resmî etkileşimlerde artışla son raporumda gözlemlenen bir eğilimi sürdürmektedir. Bunları destekleyecek alt yapı ve uygun koşullar, çözüme olan güveni artırmanın bir yoludur.”
BM Genel Sekreteri ayrıca, "tampon bölge içindeki ve yakınındaki her iki tarafın eylemleri güvensizliğin artmasına katkıda bulundu ve mevcut bağlamda faydasız" dedi.
“Her iki tarafın da giderek askerileşmesi, Kıbrıs sorununda ilerleme istediğini iddia eden liderlerin siyasi söylemleriyle çelişiyor. Her iki tarafa da bu tür tek taraflı eylemlerden kaçınma çağrımı yineliyorum.”
Varoşa’nın tellerle çevrili bölgesindeki duruma ilişkin endişesini yineleyen ve Birleşmiş Milletlerin Varoşa’yla ilgili tutumunun değişmediğini belirten Genel Sekreteri, Güvenlik Konseyi'nin konuyla ilgili kararlarını, özellikle de 550 (1984) ve 789 (1992) Sayılı Kararlarını hatırlatıyor ve bu kararlara tam olarak uymanın öneminin altını çizdiğini belirtiyor.
Yunanistan ve Türkiye hükûmetlerini “barışçıl komşuluk ilişkilerinin geliştirilmesine yönelik kararlı bağlılıklarından dolayı”´. takdir ettiğini vurgulayan Guterres, mevcut anlaşmazlıklara rağmen iletişim kanallarını takip etme kararlılığının Kıbrıs sorununa örnek olduğuna dikkat çekiyor.
BM Genel Sekreteri taslak raporda, “Garantör güçler Yunanistan, Türkiye ve Birleşik Krallık’ın Kıbrıs bağlamında sahip olduğu önemli rol ve sorumluluk göz önüne alındığında, hepsini Kıbrıs'taki iki lideri, gerekli siyasi irade, yaratıcılık ve uzlaşmaya açıklık diyaloga girmeye ve karşılıklı olarak kabul edilebilir bir yol aramaya teşvik etmeyi sürdürmeye çağırıyorum” ifadesini kullandı ve şöyle devam etti:
“Teknik komitelerin çalışmasının öneminin ve güven artırıcı önlemlerin yaratabileceği olumlu etkinin altını çizerken karşılıklı olarak kabul edilebilir bir çözüme yol açacak müzakereler için yalnızca fikir birliğine varılan bir başlangıç noktasına ulaşmaya yönelik gerçek ilerlemenin sağlanacağına inanıyorum.”
“Kıbrıslılara ve uluslararası topluma, adada barışçıl ve ortak bir geleceğin gerçekten mümkün olduğu konusunda güvence vereceğiz.”
“Ben, Kişisel Temsilcim, Birleşmiş Milletler Genel Merkezindeki kıdemli danışmanlarım ve Özel Danışman Yardımcım gibi, taraflarla temas ve diyaloğu sürdürdüm. Bu çabalarda, Birleşmiş Milletler parametrelerini belirleyen ilgili Güvenlik Konseyi kararlarının rehberliğine devam ediyorum.”
KHA/MG/MHY/2024
Kıbrıs Haber Ajansı