Kıbrıs'ın iki toplumu arasındaki ticaretin artması ve tüm adadan üretilen hallouminin/hellimin AB'nin menşei korumalı ürün (PDO) listesine kaydedilmesinin sağlanması, son beş yılda AB'nin yeniden birleşme hazırlıklarına katkıda bulunduğu iki ana gelişme oldu. Bu olumlu gelişmeler, Avrupa Komisyonu Yapısal Reformlar Genel Müdürlüğünün Kıbrıs Türk Toplumu Yardım Programı faaliyetlerine ilişkin yayımladığı bir inceleme raporunda belirtildi.
"AB desteğinin Kıbrıs sorununa uygulanması: Miras ve Vizyon" başlıklı kısa rapor cuma günü yayımlandı. Rapor, Kıbrıs Türk toplumuna destek programının yanı sıra Yeşil Hat Tüzüğü'nün uygulanmasının yeniden birleşme çabalarına katkısına odaklanıyor.
Uyum ve Reformlar Komiseri Elisa Ferreira, incelemenin yayımlanması vesilesiyle yaptığı açıklamada, "Yardım programı, Kıbrıs Türk toplumunun AB'ye yakınlaşması, Kıbrıs'ın yeniden birleşmesinin kolaylaştırılması ve BM himayesindeki çözüm sürecinin desteklenmesi için AB'nin temel bir aracıdır" mesajını verdi.
Ferreira'nın belirttiği üzere, program iki toplum arasındaki etkileşimi ve iş birliğini teşvik ediyor.
Rapor,"Başardıklarımızı yansıttığını, ancak ortak çabalarımızın çok daha fazlasını simgelediğini" vurguluyor.
Ferreira, bu çabaların "iki toplum arasında sürekli iş birliği ve AB içinde yeniden birleşmiş bir Kıbrıs'ta daha parlak bir gelecek için güçlü bir çağrı" olduğunu belirtti.
Özellikle Yeşil Hat üzerinden ticaretle ilgili olarak, Yardım Programı sayesinde 2023 yılında ticaret hacmi 16 milyon avroya yükseldi. Bu, 2020'ye kadar yıllık olarak kaydedilen miktarlarla karşılaştırıldığında neredeyse dört kat daha fazla.
Hallouminin/Hellimin 2021'de AB'nin Menşei Korumalı Ürün listesine kaydedilmesiyle ilgili olarak, Kıbrıs Türk toplumu da dâhil olmak üzere tüm Kıbrıs'taki hellim üretimini kapsayan ilk PDO işareti. Kıbrıslı Türk üreticilerin AB'nin hayvan sağlığı ve güvenliği standartlarına uyumu sağlandığında, Yeşil Hat üzerinden hellimi AB'nin geri kalanına satabilecekleri vurgulandı.
Bu gelişmenin önemli ekonomik beklentileri olduğu belirtiliyor; 2023'te AB PDO etiketli hellim, AB pazarında 115 milyon avroluk satış kaydetti.
Raporda ayrıca, genç Kıbrıslı Türklere AB'de üniversite eğitimi için burs sağlanması ve Kıbrıs'ın ortak kültürel mirasının restorasyonu ve korunmasında iki toplumlu iş birliği gibi güven artırıcı önlemlere finansal destek gibi Yardım Programının diğer bir dizi faaliyetine de değiniliyor.
İncelemede ayrıca, özel sektörü destekleyerek, eğitim kalitesini artırmak için önlemler alarak ve çevreyi korumak için altyapı projeleri aracılığıyla AB'nin Kıbrıs Türk toplumunun sosyal ve ekonomik kalkınmasını teşvik etmeye ve yaşam koşullarını iyileştirmeye katkısı da kaydedildi.
Rapor ayrıca, AB tarafından finanse edilen projelerden yararlanan veya uygulanmasına katkıda bulunan kişilerin gözünden, diğerlerinin yanı sıra iki toplumlu girişimler bağlamında iş birliğinin faydalarını da ortaya koyuyor.
Belirtildiği üzere, AB 2006'dan bu yana Kıbrıs Türk Toplumuna Yardım Programı ve yeniden birleşmeye hazırlık desteği aracılığıyla programlar ve girişimler için neredeyse 700 milyon avro tahsis etti.
Yayın, İngilizce olarak mevcuttur ve yakında Yunanca ve Türkçe olarak da https://commission.europa.eu/publications/delivering-eu-support-cyprus-settlement-legacy-and-vision_en adresinde yer alacak.
KHA/YK/NST/MHY/2024
Kıbrıs Haber Ajansı