Enerji uzmanı Dr. Charles Ellinas, Ukrayna ile Rusya arasındaki savaş sona erdikten sonra Rus doğal gazının Avrupa'ya akışının yeniden başlamasının muhtemel olduğunu öngörüyor. Kıbrıs Haber Ajansına (KHA) konuşan Ellinas, AB'nin enerji alanında Rusya'ya bağımlılıktan kurtulma arzusuna rağmen, Rus doğal gazının düşük fiyatlı olmasının, en azından bazı ülkeler tarafından, Avrupa'ya yeniden ithal edilmesine yol açmasının muhtemel olduğunu ifade etti.
1 Ocak Çarşamba günü, Ukraynalı enerji şirketi Naftogazın, Rus enerji şirketi Gazprom ile Avrupa'ya Rus doğal gazı sevkiyatı için yaptığı beş yıllık transit anlaşmasını yenilemeyi reddetmesinin ardından, Rus doğal gazının Ukrayna üzerinden AB'ye akışı durduruldu. Dr. Ellinas'a göre, Rusya ile Ukrayna arasında savaş devam ettiği sürece bu karar nihaî görünüyor.
Dr. Ellinas, KHA'ya yaptığı açıklamada, geçtiğimiz yıl Ukrayna üzerinden Avrupa'ya ulaşan Rus doğal gazı miktarının yaklaşık 15 milyar metreküp olduğunu belirtti. Bu karardan Avrupa'da en çok etkilenen ülkelerin Slovakya, Macaristan, Avusturya ve Moldova gibi denize kıyısı olmayan Orta Avrupa ülkeleri olduğunu ifade etti.
Ellinas, "Avusturya, Rus doğal gazını Almanya üzerinden LNG ithalatıyla ikame etmek için şimdiden önlemler aldı. Diğer ülkeler henüz bu adımı atmadı, ancak onlar da LNG'ye erişebilirler. Tedariğin kesilmesi kısa süreliğine sorunlara neden olacak ve sonrasında bu eksiklik LNG ile telafi edilecek" öngörüsünde bulundu.
Bu kararın maliyetleri de etkileyeceğini vurgulayan uzman, "Avrupa'da doğal gaz fiyatları çok yükseldi. Şubat ayında megavat saat başına 25 avronun altındayken, şimdi ikiye katlanarak 50 avroya ulaştı. Bu, 2022'de Ukrayna'daki savaştan önceki fiyatlardan yaklaşık 3-4 kat daha yüksek" dedi. Doğal gaz fiyatlarının Avrupa üzerinde büyük etkileri olduğunu, enerji fiyatlarını ve özellikle Alman sanayiini olumsuz etkilediğini belirterek, "Almanya'da enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle sanayi tesisleri birbiri ardına kapanıyor" diye ekledi.
Dr. Ellinas, Ukrayna ile bir çözüm bulunur ve ABD'nin müstakbel Başkanı Donald Trump'ın Rusya ile Ukrayna arasında bir anlaşmaya varması sağlanırsa, "Rus doğal gazının bir miktarının Avrupa'ya geri dönmesi çok uzun sürmeyecektir. Çünkü şu an gördüğümüz fiyatlara ve özellikle LNG fiyatlarına kıyasla çok daha ucuz. Bir çözüm, bir barış ortamı tesis edilirse, Rus doğal gazının bir kısmının Avrupa'ya geri dönmesi için baskı oluşacaktır" dedi.
Böyle bir kararın Rusya tarafından yaratılan jeopolitik bağımlılıkları dikkate alıp almayacağı sorusuna cevaben Ellinas, Avrupa'da Macaristan, Slovakya gibi, daha ucuz olması hâlinde Rus doğal gazı almaktan çekinmeyen ülkeler olduğunu ifade etti. Hollanda gibi birçok Avrupa ülkesinin hâlihazırda Rus LNG'si ithal ettiğini hatırlattı.
"Tüm siyasî sorunlara ve Avrupa'nın Rusya'dan bağımsızlaşmak istediği yönündeki tüm açıklamalarına rağmen, Rus LNG'sinin ithalatı Avrupa'ya devam ediyor" görüşünü paylaşan uzman ayrıca, Rus doğal gazının sevkiyatının sadece Ukrayna üzerinden gerçekleşmediğini, Türkiye üzerinden de hatlar olduğunu, bunlardan birinin Türkiye'nin kullanımı için olan Mavi Akım ve bir kısmı Avrupa'ya giden TürkAkım olduğunu belirtti.
Bu gelişmelerin Kıbrıs'ı etkileyip etkilemediği sorusuna cevaben ise Ellinas, "Bizi etkileyeceğini düşünmüyorum. Çünkü Kıbrıs'a doğal gaz getirene kadar -ki bu en erken 2026'da gerçekleşecek- ABD ve Katar'dan piyasaya çok büyük miktarlarda yeni LNG arzı olacak. Bu muazzam miktarlar ve talebin büyük ölçüde artmaması nedeniyle, LNG fiyatlarının 2026'dan sonra önemli ölçüde düşmesi bekleniyor. Bu nedenle, Vasilikos'taki projeyi tamamlamayı başarıp LNG ithal edebilecek duruma gelirsek, Ukrayna ile Rusya arasında ne olursa olsun düşük fiyatlardan faydalanacağımızı düşünüyorum" dedi.
KHA/MC/NST/MHY/2025
Kıbrıs Haber Ajansı