2023 ABD Dışişleri Bakanlığı Dinî Özgürlük Raporuna göre, ABD büyükelçiliği temsilcileri Kıbrıs Cumhuriyeti'nin İçişleri, Dışişleri ve Adalet Bakanlıklarındaki yetkilileriyle dinî özgürlük konularını, Yeşil Hattın her iki tarafındaki dinî mekânlara erişimin artırılması ve azınlık dinî toplulukları aleyhindeki ayrımcılığın azaltılması dâhil olmak üzere bir dizi önemli meseleyi masaya yatırdılar.

Kıbrıs Cumhuriyeti'ndeki duruma ilişkin olarak rapor, ziyaretçilerin kültürel miras alanı ilân edilen 19 camiden sadece 5'ine ve ayrıca 5 diğer camiye, toplamda 10 işler durumda olan camiye erişebildiğini kaydediyor.

Raporda ayrıca, Hala Sultan Tekke Camisiinin (10 işler durumda olan camiden biri) günlük beş namazdan yalnızca ikisine sınırlı erişimin söz konusu olduğunu, ancak Ramazan döneminde ve imamın talebi üzerine genişletilmiş erişim sağlandığı belirtiliyor.

Raporda, Yahudi hukukuna göre hayvan kesimi yapılması için izin verilmediği de yer alıyor. Buna karşın Müslüman toplum temsilcisinin, toplumun helâl et tedarikinde zorluk yaşamadığını bildirdiği kaydediliyor.

Raporda, aralık ayında, Kıbrıs Cumhuriyeti polisi sözcüsünün, 3 Kasım'da iki İranlının İsrail ve Yahudi hedeflerine saldırı planladıkları şüphesiyle tutuklandığı bilgisini doğruladığı belirtiliyor.

Raporda ayrıca, Birleşmiş Milletler destekli çözüm müzakereleri kapsamında kurulan iki toplumlu (Rum ve Türk Kıbrıslı) Kültürel Miras Teknik Komitesi'nin (TCCH) faaliyetlerine de değiniliyor. Komite, eylül ayında Larnaka Bölgesi'ndeki Kalo Chorio/Vuda köyündeki caminin restorasyonunu tamamladı ve mayıs ayında da aynı bölgedeki Maroni köyündeki caminin restorasyonunu bitirdi.

Eski Eserler Dairesi de Limasol Büyük Camisinin restorasyonuna devam etti.

Raporda, Kıbrıs Cumhuriyeti'nde dini azınlık gruplarının Rum Ortodoks dini törenlerine katılmaya toplumsal baskı gördüğü, buna karşın Rum Ortodoks Hristiyanların başka bir dine geçmeleri durumunda bazen toplumdan dışlandıkları belirtiliyor.

 

İşgali altındaki bölgeler

------------

 

Rapor, Kıbrıslı Türk "makamların" Ocak-Aralık 2022 döneminde Kıbrıslı Rumların 173 dinî tören talebinin 107'sini, Ocak-Aralık 2023 döneminde ise 185 talebin 128'ini olumlu karşıladıklarını kaydediyor.

Rum Ortodoks temsilcilerine göre, Türk Kıbrıslı "polis" kilise ayinlerini izlemeye ve katılımcıların kimlik kartlarını kontrol edip fotoğraflamaya devam ediyor.

Kıbrıs Kilisesi temsilcisi, bazı Ortodoks dinî mekânlarına erişimin kısıtlı olduğunu, birçoğunun ahır, cami veya başka amaçlarla kullanıldığını, Kuzey Kıbrıs'taki Rum Ortodoks mezarlıklarının da bakımsız olduğunu, haçların ve diğer dini sembollerin kırıldığını ve bazı mezarlıkların tamamen düzlendiğini aktardı.

Raporda ayrıca, kasım ayında, işgal altındaki bölgelerdeki küçük Yahudi cemaatine başkanlık eden Haham Chaim Hillel Azimov'un, Hamas'ın 7 Ekim'deki İsrail saldırısından sonra Kıbrıslı Türk "yetkililerin" Yahudi toplumuna yönelik artan düşmanlığı nedeniyle ailesiyle birlikte Kıbrıs'tan ayrıldığına dair çok sayıdaki medya kaynağına atıf yapılıyor.

Rapor, Kıbrıs Cumhuriyeti hükûmetinin adada uluslararası olarak tanınan tek hükûmet olduğunu ve işgal altındaki bölgeleri "1974'ten beri Kıbrıslı Türkler tarafından yönetilen bölge" şeklinde nitelendiriyor. Ayrıca Türkiye'nin kurduğu yasa dışı varlığa da değiniliyor ve bunun ABD ve diğer ülkeler tarafından tanınmadığı, bölgede önemli sayıda Türk askerinin bulunduğu belirtiliyor. Raporun her iki toplumla ilgili gelişmeleri kapsadığı da not ediliyor.

KHA/NST/MHY/2024

Kıbrıs Haber Ajansı