Enerji Bakanı Giorgos Papanastasiou, Kıbrıs Elektrik Düzenleme Kurumunun (RAEK) olumsuz kararının ardından, Avrupa Komisyonu'nun Kıbrıs-Yunanistan elektrik bağlantısı (Great Sea Interconnector, GSI) için sağladığı 657 milyon avroluk hibeyi geri çekmesinden endişe duyduğunu dile getirdi. RAEK'in kararı, projenin uygulayıcısı olan Bağımsız Elektrik İletim Sistem Operatörünün (ADMİE) 1,9 milyar avroluk inşaat maliyetini karşılaması için Kıbrıslı tüketicilere Ocak 2025'ten itibaren bir ücret uygulanmasını öngörüyordu.

Elektrik Piyasası Derneğinin yıllık Genel Kurulunda konuşan Papanastasiou, RAEK'in kararının ardından Avrupa Komisyonu'nun tepki gösterdiğini ve kararın projeyi sürdürülemez hâle getirebileceğini söylediğini belirtti. Ayrıca, ADMİE'nin projeyi artık sürdürülemez olarak gördüğünü ve bu durumun RAEK'e sunulması gerektiğini belirterek, "Yunanistan hükûmetinden de bir tepki gelmesi an meselesi" dedi.

"Enerji Bakanı olarak beni uygulayıcı kuruluşun tepkisinden çok, Avrupa Komisyonu'nun tepkisi endişelendiriyor. Avrupa Komisyonu bu projeye 657 milyon avroluk destek sağlıyor ve bu, Avrupa'da tek bir elektrik şebekesi oluşturmak için tüm üye devletleri elektriksel olarak birbirine bağlama yönündeki siyasi kararının bir sonucu" diyen Papanastasiou, "Böyle bir durumda, Avrupa Komisyonu bu 657 milyon avroyu geri çekme kararı alırsa, proje fiilen ölür" şeklinde konuştu.

Bu konuda önümüzdeki hafta Komisyon ile bir telekonferans gerçekleştireceğini söyledi.

RAEK'in kararlarıyla ilgili olarak Papanastasiou, fark yaratan ve tartışılan konunun, uygulayıcı kuruluşun sermaye harcamalarını ne zaman geri kazanacağı olduğunu belirtti.

"RAEK, bu özel kararda, bu maliyetin veya herhangi bir kısmının 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren Kıbrıslı elektrik tüketicisine yansıtılmasını kabul etmeyeceğini ve başka bir tarih belirtmediğini, yani bu ücretin veya maliyetin elektrik bağlantısı faaliyete geçtiğinde yansıtılmasında ısrarcı olacağını ima etti." diyen Papanastasiou, bunun 2029'un sonu anlamına geldiğini söyledi.

Ancak RAEK'in bağımsız bir kurum olduğunu, düzenleyici kurum olduğunu ve RAEK'in Kıbrıs Cumhuriyeti'nde bağımsız bir kurum olarak faaliyet gösterdiği Avrupa düzenlemeleri olduğunu vurguladı.

Papanastasiou, "Kıbrıs Hükûmeti, Kıbrıslı tüketici için en iyi olduğuna inandığı şekilde pozisyon alabilir, RAEK bu kararı aldı, şimdilik hepimiz buna saygı duymalıyız ve herhangi bir değişiklik olması durumunda, ADMİE'nin gerekçelerini RAEK'e sunması gerekir ve bu durumda RAEK muhtemelen kararını değiştirecektir. Ancak iletişim yoluyla projenin sürdürülemez olduğunu söylemek yerine gerekçe gösterilmesi gerekiyor" şeklinde konuştu.

Yunanistan Başbakanına da iletilen bu konuda Yunan mevkidaşıyla görüşüp görüşmediği sorusuna Papanastasiou, Yunanistan Enerji Bakanı ve Enerji Bakan Yardımcısından bazı açıklamalar istendiğini belirterek, "Bunlar sadece açıklayıcı (sorulardı) ve baskı yapmakla ilgili değildi" dedi.

Tüketiciye yansıtılacak maliyetin ne olduğu sorusuna Papanastasiou, uygulayıcı kuruluşun Kıbrıslı tüketiciden kilovat saat başına 6 sentlik bir hibe ücreti önerdiğini söyledi.

"Bu çok az gibi görünüyor, ancak gerekçelendirilmesi gerekiyor" diyen Papanastasiou, 2029'un sonunda faaliyete geçtiğinde bu bağlantının bu ücretinin artacağını da sözlerine ekledi.

Ancak, "Bu bağlantı faaliyete geçtiğinde faydaları açıkça daha fazla olacağından, Kıbrıslı tüketiciden tahsil edilecek ücret tamamen önemsiz olacaktır" diye devam etti.

Papanastasiou ayrıca, Yunanistan Düzenleme Kurumunun, 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren Yunan tüketicisine uygulanacak ücreti belirlediğini ve ayrıca Yunan tüketicisinin %63 - %37 yerine %50 - %50 oranında Kıbrıslı tüketiciyle aynı ücreti ödemesini kabul ettiğini hatırlattı.

Son olarak, elektrik piyasasının ne zaman açılacağı sorusuna Papanastasiou, deneme aşamasına girildiğini, Kıbrıs İletim Sistem Operatörünün 2024 Aralık ayı sonunda rapor vereceğini ve Temmuz 2025'te normal bir rekabetçi piyasaya geçmeyi hedeflediklerini söyledi.

KHA/NST/MHY/2024

Kıbrıs Haber Ajansı