Yunanistan Enerji Düzenleme Kurumu (RAAEY), Yunanistan ile Kıbrıs arasındaki elektrik bağlantı Büyük Deniz Ara Bağlantısı Projesinin (Great Sea Interconnector, GSI) gelir hesaplama yöntemini belirleyen bir karar aldı. Bu karar, projenin düzenleyici çerçevesinin tamamlanması açısından kritik öneme sahip.
Projeyi yürüten ADMIE'nin açıklamasına göre, 11 Temmuz'da şirket yönetimi Kıbrıs Enerji, Ticaret ve Sanayi Bakanı'na GSI'nin detaylı maliyet-fayda analizini sunacak. Analizin ana bulguları haziran başında Kıbrıslı yetkililere iletilmişti.
RAAEY'in kararı, Kıbrıs düzenleyici kurumu RAEK'in 2023 yazında aldığı karara paralel olarak, inşaat sürecinin başlangıcından itibaren gelir ödemesi yapılması gerekliliğini kabul ediyor.
Karar ayrıca, işletme giderlerinin Yunanistan ve Kıbrıs arasında eşit olarak paylaşılmasını öngörüyor. ADMIE'nin, sermaye harcamalarındaki %37'lik payına kıyasla işletme maliyetlerinde daha yüksek bir pay üstlenme önerisi de RAAE tarafından onaylandı.
RAAEY'in önerdiği yöntem, projenin jeopolitik riskini daha iyi ele alıyor ve düzenleyici varlık tabanı yoluyla maliyetlerin tam olarak karşılanacağını net bir şekilde belirtiyor. Projenin her iki ülke için de ulusal önemi nedeniyle, Kıbrıs Enerji Düzenleme Kurumu'nun (RAEK) de benzer bir karar alması bekleniyor.
RAAEY'in bu kararı sayesinde, düzenleyici belirsizlik yüzünden denizaltı kablo üreticisi Nexans'ın üretimi durdurması engellendi.
ADMIE'ye göre, bir sonraki kritik adım Yunanistan ve Kıbrıs düzenleyici kurumlarından iki ek karar çıkması. Bu, ağustos ortasına kadar projeyi yöneten düzenleyici çerçevenin tamamlanması, mevcut düzenleyici riskin giderilmesi ve Nexans'a tam ilerleme onayı verilmesi için gerekli. Ayrıca, son düzenleyici çerçeveyi bekleyen yatırımcıların katılımını hızlandıracak.
Düzenleyici çerçeve henüz tamamlanmamış olsa da ADMIE bir ticari bankadan bağlayıcı finansman koşulları almış ve her iki düzenleyiciye de projenin teknik zorluklarını içeren gelir önerisi sundu.
Düzenleyici konuların en geç ağustos ortasına kadar çözülmesi gerektiği, komisyonun yakın zamanda Yunanistan ve Kıbrıs düzenleyicileri ve Uygulama Kurumu ile yaptığı toplantıda da vurgulandı. Komisyon ayrıca, projenin ilerlemesini, özellikle düzenleyici çerçevedeki gelişmeleri, Kıbrıs'ın katılımını ve Avrupa Yatırım Bankası ile görüşmelerin durumunu incelemek için bir toplantı düzenledi.
Finansal açıdan, ADMIE ticarî bankadan alınan koşulların yanı sıra, güncellenmiş fayda-maliyet analizine dayanarak projenin finansmanını yeniden değerlendirmek için Avrupa Yatırım Bankası ile görüşüyor. ABD'nin devlet yatırım fonu DFC ile de görüşmeler ilerliyor.
Bu arada Nexans, detaylı deniz araştırması için hazırlıklara başlamış ve kablo üretimine devam ediyor. Uygulama Kurumu ise, ilgili anlaşmanın tamamlanması ve sözleşmenin 2024'te imzalanması için dönüştürme istasyonlarının yüklenicisi Siemens ile yoğun müzakereler yürütüyor.
ADMIE heyeti Kıbrıs'a yeni ziyaret gerçekleştirecek
----------------------------
ADMIE yönetimi, 11 Temmuz'da Kıbrıs'ın Enerji, Ticaret ve Sanayi Bakanı Yorgos Papanastasiou'ya GSI projesinin detaylı fayda-maliyet analizini sunacak. Bu analizin ana hatları daha önce haziran ayı başında Kıbrıslı yetkililere aktarılmıştı.
Lefkoşa'daki bu ziyaret sırasında, ADMIE yetkilileri RAEK ile bir dizi çalışma toplantısı gerçekleştirecek. Bu görüşmelerde, Kıbrıs'taki düzenleyici kurumun zamanında yasal çerçeveyi oluşturabilmesi için gerekli tüm unsurlar netleştirilecek. Bu sayede, olası gecikmeler nedeniyle projenin durma riski ortadan kaldırılacak ve tüketicilerin ek maliyetlere katlanması engellenecek.
Ayrıca, Uygulama Kurumu Kıbrıs'taki finans kuruluşları, diğer ekonomik paydaşlar ve medya temsilcileriyle bir araya gelecek. Bu buluşmalarda, planlanan elektrik bağlantısının Kıbrıslı tüketicilere sağlayacağı avantajlar ayrıntılı olarak açıklanacak.
KHA/NST/MHY/2024
Kıbrıs Haber Ajansı